-
gość nie w porę gorszy (od) Tatarzyna
31.05.202331.05.2023Dzień dobry,
znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)
-
lepszy i gorszy17.01.200817.01.2008We współczesnej polszczyźnie mamy szereg nieregularnych form stopnia wyższego przymiotników, np. mniejszy, większy, lepszy, gorszy. Archaiczne bole- w imieniu Bolesław też chyba jest nieregularne. Ciekawi mnie, dlaczego lepszy i gorszy wyglądają tak, jakby były regularnymi formami utworzonymi od słów lepki i gorzki (stopniowanych dziś tylko opisowo). Czy to przypadek?
-
Nie lepszy, gorszy czy bardziej niedobry?
25.05.202125.05.2021Jak wygląda prawidłowe stopniowanie przymiotnika niedobry?
- niedobry / nie lepszy / nie najlepszy,
- niedobry / gorszy / najgorszy
- niedobry / bardziej niedobry / najbardziej niedobry?
Czy może jeszcze jakiś inny wariant? W kilku źródłach jest podawana pierwsza forma, natomiast mnie wydaje się ona nielogiczna, gdyż wcale nie odzwierciedla zwiększenia natężenia danej cechy.
-
W czym mogę pomóc?6.09.20146.09.2014Nie znoszę, kiedy zaraz po wejściu do sklepu ekspedienci pytają mnie: „W czym mogę pomóc?”. Nawet na dworcu kolejowym w Międzyzdrojach chodzą wynajęte studentki w jaskrawych kamizelkach z takim właśnie napisem. Gdzie się nie ruszyć – ktoś oferuje mi pomoc. Czy jest to właściwe zapytanie w takich sytuacjach? A gdybym miał np. składnicę złomu i zauważył, że ktoś czegoś szuka wśród hałd metalu. Powinienem pytać, czy mogę w czymś pomóc, czy po prostu: „Czego pan tu szuka?”. Trochę to nieeleganckie…
-
Z czym łączą się debile?
6.01.20216.01.2021Jaka jest poprawna pisownia: Gorsze debile to te, którzy doczepiają się do pisowni czy Gorsze debile to ci, którzy doczepiają się do pisowni? Chodzi mi o poprawną pisownię te czy ci. Osobiście jestem za opcją ci.
-
Kto jest winny czego? Być winnym – kilka uwag o pochodzeniu frazy
22.07.202122.07.2021Proszę o szersze opisanie pod kątem etymologicznym znaczenia wyrażenia być winnym czegoś.
Dziękuję.
-
Osobiście nie widzę w tym nic złego13.09.200713.09.2007Słowniki poprawnej polszczyzny zalecają, aby raczej nie rozpoczynać zdania od osobiście. Jednakże eksperci niniejszej poradni sami często zaczynają tak zdania (zwłaszcza dr Bańko). Zatem: można pisać „Osobiście uważam, że…”, „Osobiście nie widzę…” – czy nie? I czy zaimek ja nie jest w zdaniu „Ja osobiście uważam…” zbędnym dodatkowym podkreśleniem własnej osoby? Wydaje mi się, że czasem trzeba w pewnym fragmencie wypowiedzi dać wyraźnie do zrozumienia, że chodzi o własną osobę.
-
Nie da się pokonać żadną mocą – wbrew wszelkim złym mocom 27.02.201727.02.2017Mocą czy mocom?
Nie da się go pokonać żadną moc__?
Pozdrawiam
Adam -
Doświadczyć czego11.09.201811.09.2018Chciałabym się zapytać o to, która forma jest poprawna.
To trzeba było doświadczyć czy Tego trzeba było doświadczyć?
Jakie są zasady odmieniania to w zdaniach tego typu?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
-
popodglądać – to nic złego!25.10.200225.10.2002Szanowni Państwo,
Jeśli mogę popodbijać, popodcinać, popoddawać, popodginać, popodkreślać, popodnosić itd., to dlaczego nie mogę popodglądać? Nie znalazłem tego słowa w najnowszym słowniku ortograficznym i poprawnej polszczyzny oraz w słowniku języka polskiego.
Drugie kontrowersyjne słowo, to BONAQA. Pomimo iż jest to nazwa produktu, uważam że wyraz BONAQA powinien być pisany BONAQUA, czyli woda Bony (BONA + AQUA). Czy mam rację?
Pozdrawiam –
Janusz Gramse